گونه شناسی تفاسیر عرفانی از حروف مقطعه قرآنی

رساله «گونه شناسی تفاسیر عرفانی از حروف مقطعه قرآنی» با هدف دسته بندی آرای مفسران عارف درباره حروف مقطعه قرآنی به انجام رسیده است و ده تفسیر بزرگ (قرآن العظیم، حقایق التفسیر، لطائف الاشارات، کشف الاسرار، عرائس البیان، تأویلات، تفسیرقرآن الکریم، روح البیان، تفسیر منظوم صفی و بیان-السعاده) که متعلق به قرون مختلف (از قرن سوم تا چهاردهم قمری) می باشند مورد مطالعه قرار گرفته و ضمن یادآوری روش تفسیری و تعداد سوره های مقطعه دار تفسیر شده توسط هر مفسر، آرای گوناگون هر مفسر درباره حروف مقطعه و نحوه مواجهه هر یک با این حروف استخراج و تبیین شده است. سپس آراء و نظرات هر کدام دسته بندی و نمونه های هر دسته آمده است. نظرات عرفا درباره حروف مقطعه در دو سطح سامان یافته است. در سطح اول، آنان درباره ماهیّت حروف مقطعه سخن می گویند و هفت نظر عمده را بیان می کنند: 1- حروف مقطعه از متشابهات قرآن است. 2- حروف مقطعه از اسرار قرآن است. 3- همه حروف مقطعه یا برخی از آنها سوگند الهی است به آن حروف. 4- همه حروف مقطعه یا برخی از آنها اسامی سوره های قرآن کریم است. 5- حروف مقطعه، جنبه های بلاغی دارند 6- برخی از حروف مقطعه اسامی پیامبر است مانند طه و یس و ... 7-برخی از حروف مقطعه، اسامی حق متعال است و در دل حروف مقطعه اسم اعظم الهی نهاده شده است. در سطح دوم، آنان به معنایابی برای حروف مقطعه بر مبنای مشابهت و مشاکلت حروف می پردازند و معنایابی آنان از نظر محتوایی بر حوزه های زیر نظر دارند: 1- حق و اسماء و صفات او؛2- پیامبر و جامعیت حقیقت و مراتب او؛ 3-سلوک سالکانه و مواجید عارفانه؛ 4- مراتب عالم و مراتب تنزلات وجود.